Τεύχος 32-Δεκέμβριος 2021 | Αυτισμός και Σχέσεις |

08 Δεκ Off

Για να κατεβάσετε το κείμενο σε pdf πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο

Τεύχος 32-Δεκέμβριος 2021 Λήψη

Ραντεβού με τον Αυτισμό!

Μια συνηθισμένη παρερμηνεία είναι ότι τα άτομα με αυτισμό δεν ενδιαφέρονται για τις σχέσεις. Αυτό δεν είναι αλήθεια! Επειδή ένα άτομο έχει αυτισμό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει επιθυμία για στοργή και οικειότητα. Οι βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την εύρεση και τη διαμόρφωση σχέσεων περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την κοινωνικοποίηση, μη λεκτικές επικοινωνιακές δεξιότητες, την κατανόηση της προοπτικής του άλλου ατόμου (θεωρία του νου), την συμμετοχή σε μικρές συζητήσεις και την ανταλλαγή κομπλιμέντων. Το άτομο με αυτισμό εμφανίζει ανεπάρκεια σε κάποιους, ή σε όλους αυτούς τους τομείς. Αν και η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία ορίζει τον αυτισμό ως διαταραχή του φάσματος, μερικοί άνθρωποι δεν μιλούν καθόλου, ή έχουν αναπηρίες που καθιστούν τις παραδοσιακές σχέσεις (πόσο μάλλον τις ρομαντικές) σε μεγάλο βαθμό ανέφικτες.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετά άτομα τα οποία έχουν σαφή επιθυμία για ραντεβού και ρομαντισμό. Οι επιστημονικές αναφορές στο θέμα αυτό, είναι περιορισμένες και εστιάζονται κυρίως, στον τρόπο με τον οποίο οι αποκλίσεις στους τομείς της κοινωνικής συνδιαλλαγής, της επικοινωνίας και προσαρμογής της συμπεριφοράς, επηρεάζουν το ενδιαφέρον του ατόμου για δημιουργία στενής σχέσης. Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Τορόντο, μόλις το 32,1% των ατόμων με αυτισμό είχαν σύντροφο και μόνο το 9% ήταν παντρεμένοι.

Τα ποσοστά διάγνωσης του αυτισμού έχουν αυξηθεί δραματικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και ενώ έχει δοθεί μεγάλη έμφαση σε προγράμματα πρώιμης παρέμβασης για νήπια και μικρότερα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικες με αυτισμό παραβλέπονται – ειδικά όταν πρόκειται για την οικοδόμηση ρομαντικών σχέσεων. Οι επαγγελματίες που ασχολούνται με το θέμα αυτό προσπαθούν να βρουν κατάλληλους τρόπους προσέγγισης, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τις ποιοτικές αποκλίσεις, το ιδιαίτερο προφίλ μάθησης, τις ιδιαίτερες ανάγκες αυτού του πληθυσμού, καθώς και τη μορφή της εκπαίδευσης, που μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Οποιεσδήποτε μέθοδοι χρησιμοποιούνται για να τους βοηθήσουν με αυτές τις προκλήσεις, σε άλλες πτυχές της ζωής τους, πρέπει να εφαρμοστούν με έμφαση και στο κομμάτι της σύναψης σχέσεων. Αυτές οι μέθοδοι μπορούν να κυμαίνονται από θεραπευτικές τεχνικές, όταν ενδείκνυται, έως βασικές συμβουλές και καθοδήγηση.

Το φλερτ

Για τα άτομα με αυτισμό η προσέγγιση και η δημιουργία σχέσεων είναι μια πρόκληση. Οι ¨νευρο-τυπικοί¨ άνθρωποι συχνά θεωρούν το φλερτ δεδομένο, ντροπαλό, ακόμη και διασκεδαστικό, αλλά για ένα άτομο με αυτισμό, είναι πραγματικά μια περίπλοκη αλληλεπίδραση. Ορισμένα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το φάσμα του αυτισμού είναι εγγενώς αντίθετα με τα τυπικά πρότυπα γνωριμιών. Για παράδειγμα, ενώ ένα ¨νευρο-τυπικό¨ άτομο μπορεί να πιστεύει ότι ένα μπαρ είναι ιδανικό μέρος για την πρώτη συνάντηση, μπορεί να είναι ένα από τα χειρότερα σημεία για κάποιον στο φάσμα. Ένα μέρος γεμάτο κόσμο και δυνατή μουσική μπορεί να είναι άβολο, ή να του αποσπά την προσοχή. Τα αισθητηριακά ζητήματα μπορεί επίσης να κάνουν ορισμένα φώτα και θορύβους ιδιαίτερα δυσάρεστα. Επίσης, μπορεί να τους προκαλέσει δυσφορία όταν κάποιος τους φιλήσει ελαφρά, ή κρατήσει το χέρι τους. Οι χώροι που δεν απαιτούν υψηλό επίπεδο κοινωνικής ικανότητας είναι ιδιαίτερα επιθυμητοί. Αυτά πρέπει να ταυτοποιηθούν και να προωθηθούν στην κοινότητα των αυτιστικών ατόμων. Το αποτέλεσμα είναι ότι η κοινωνικοποίηση μέσα στην κοινότητα του αυτισμού γίνεται συχνά ανέφικτη για πολλούς, τουλάχιστον όταν πρόκειται για την εύρεση νέων σχέσεων.

Αυτό ίσως να συμβαίνει επειδή μεγάλο μέρος της συμπεριφοράς τους έρχεται σε αντίθεση με τις γενικές αντιλήψεις για το πώς να εκφράσουν την αγάπη. Ένα διαρκές παράπονο μεταξύ των ατόμων, είναι η εσφαλμένη αντίληψη ότι τα άτομα με αυτισμό δεν μπορούν να εκφράσουν αγάπη, ή φροντίδα για τους άλλους. Στην πραγματικότητα, τα άτομα με αυτισμό μπορεί να έχουν μεγαλύτερες συναισθηματικές ικανότητες. Ωστόσο, αυτά τα συναισθήματα μπορεί να είναι αόρατα για τους ξένους γιατί δεν τα δείχνουν. «Επειδή δεν τους δείχνουμε ούτε την αναμενόμενη ανταπόκριση, οι άνθρωποι κάνουν λανθασμένες υποθέσεις σχετικά με το βάθος της αίσθησης μας για άλλους ανθρώπους». Δεν είναι ότι τα άτομα στο φάσμα δεν έχουν την ίδια επιθυμία για αγάπη, απλά δεν ξέρουν πώς να το βρουν. «Εάν ρωτούσατε ένα άτομο με αυτισμό αν θα ήθελε μια ρομαντική σχέση, πιθανότατα θα έλεγε ναι, αλλά μάλλον θα έλεγε επίσης ότι δεν ξέρει πώς να το κάνει».

Μαθαίνοντας…

Τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού, όπως όλοι οι άλλοι, έχουν ανάγκη για ρομαντική συντροφικότητα, αλλά δυσκολεύονται από όλα εκείνα τα πράγματα που απαιτούνται για την δημιουργία αυτής της σχέσης. Όσοι εργάζονται με την κοινότητα του αυτισμού, πρέπει να εκτιμήσουν αυτήν την κατάσταση και να κατανοήσουν τις προκλήσεις όσο καλύτερα μπορούν. Η ανάγκη οργάνωσης εξατομικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης στην έκφραση συναισθημάτων και αναγκών για τη βελτίωση των εμπειριών των ατόμων με αυτισμό είναι επιτακτική.

Από την έμφαση στις θεραπείες έγκαιρης παρέμβασης, φαίνεται πως υπάρχει έλλειψη προγραμμάτων για την ενίσχυση των δεξιοτήτων γνωριμιών, για άτομα στο φάσμα του αυτισμού. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το αποτέλεσμα. Η συμμετοχή σε μια ομάδα υποστήριξης για εφήβους ή ενήλικες στο φάσμα και σε ένα πρόγραμμα που διδάσκει κοινωνικούς κανόνες, συμπεριλαμβανομένων ρομαντικών δεξιοτήτων αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε εφήβους και νέους ενήλικες στο φάσμα, είναι σημαντικά βοηθητική. Αυτές οι ομάδες είναι συχνά ασφαλή ¨καταφύγια¨, στα οποία συζητάνε για τα συναισθήματα, τους φόβους τους και εξασκούνται σε πολύτιμες κοινωνικές δεξιότητες, για χρήση στον πραγματικό κόσμο των γνωριμιών και των σχέσεων. Συγκεκριμένα, μαθαίνουν με ποιόν τρόπο μπορούν να προσεγγίσουν κάποιο άλλο άτομο, για θέματα συζήτησης που μπορούν να αναπτύξουν, καθώς και να διακρίνουν μη λεκτικές ενδείξεις, ώστε να ανταποκριθούν κατάλληλα.

Οι διαδικτυακοί ιστότοποι γνωριμιών μπορούν να βοηθήσουν ώστε να εξοικειωθούν με ένα άτομο πριν το γνωρίσουν. Στο προφίλ υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τις προτιμήσεις ενός άλλου ατόμου, ώστε να μπορούν να προγραμματίσουν τι να κάνουν με αυτό το άτομο, ή τι να συζητήσουν. Παρόλο που υπάρχουν αρκετά οφέλη για διαδικτυακούς ιστότοπους γνωριμιών, πάντα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Οι περισσότεροι άνθρωποι που δημοσιεύουν ένα προφίλ σε έναν ιστότοπο γνωριμιών είναι εκεί γιατί ενδιαφέρονται να συναντήσουν κάποιο άλλο άτομο. Ωστόσο, δυστυχώς μερικές φορές οι άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτούς τους ιστότοπους για παραπλανητικούς σκοπούς. Για τον λόγο αυτό, είναι προτιμότερο οι πρώτες συναντήσεις να γίνονται σε δημόσια μέρη.

Η απόρριψη

Και τα δύο φύλα αγωνίζονται εξίσου με τον φόβο της απόρριψης. Μεγάλο μέρος των ραντεβού για ενήλικες με αυτισμό είναι μια δοκιμασία, και ο κίνδυνος λαθών είναι υψηλός. Ο μέσος ¨νευρο-τυπικός¨ άνθρωπος μπορεί να βγει έξω να συναντήσει δέκα άτομα, να φλερτάρει ένα άτομο και να νιώσει ότι πέτυχε τον στόχο του. Ωστόσο, για ένα άτομο με ειδικές ανάγκες που νιώθει την απόρριψη όλη τη ζωή του, μπορεί πραγματικά να βλάψει την αυτοεκτίμησή του. Το χειρότερο είναι ότι τα άτομα στο φάσμα μπορεί να κατηγορήσουν τον εαυτό τους για το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιούν ¨νευρο-τυπικούς¨ κανόνες για το φλερτ και την γνωριμία. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να μάθουν ότι η απόρριψη μπορεί να είναι μέρος της αλληλεπίδρασης και έχει συμβεί σε όλους. Πρέπει να τους εξηγηθεί ότι οι άνθρωποι γύρω τους δεν είναι πάντοτε διαθέσιμοι και ότι άλλοι παράγοντες δεν επιτρέπουν την δημιουργία μιας σχέσης.

Αυτά είναι 10 πράγματα που ένα άτομο με αυτισμό θα ήθελε να ξέρεις:

Επειδή μας αρέσει να περνάμε χρόνο μόνοι μας, δεν σημαίνει ότι δεν νοιαζόμαστε για εσάς.
Αν και έχουμε κάποιες δυσκολίες στην επικοινωνία, θέλουμε να είστε ανοιχτοί και να κάνετε οποιαδήποτε ερώτηση, για να αποφευχθούν παρεξηγήσεις.
Η βλεμματική επαφή μπορεί να είναι δύσκολη για εμάς κάποιες φορές.
Ο σαρκασμός και η ειρωνεία είναι δυσνόητα για εμάς. Προσπαθήστε να μας κάνετε να καταλάβουμε τι εννοείτε.
Μπορούμε να βγαίνουμε ραντεβού και με άτομα που δεν ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.
Βοηθήστε μας να καταλάβουμε ποια πράγματα σας κάνουν να νιώθετε άνετα και οικεία.
Αν νιώθετε προβληματισμένοι που έχουμε αυτισμό, μην είστε.
Αν μάθετε πριν το ραντεβού μας ότι έχουμε αυτισμό, μην βγάλετε βιαστικά συμπεράσματα.
Η αγάπη είναι αγάπη, ανεξάρτητα από το άτομο.
Δώστε μας χρόνο να επεξεργαστούμε μικρές ή μεγάλες αποφάσεις.

Οι σχέσεις χρειάζονται σκληρή δουλειά από όλους. Σε όλες τις σχέσεις πρέπει να δίνεις και να παίρνεις, να σέβεσαι και να κατανοείς τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου. Κανείς δεν θα είναι ποτέ τέλειος σε αυτό, αλλά η συμμετοχή σε ένα κατάλληλο πρόγραμμα σπουδών και η εξάσκηση των κοινωνικών δεξιοτήτων, είναι ένας βοηθητικός τρόπος για να ξεκινήσουν την αλληλεπίδραση. Τα ραντεβού, ή η δημιουργία σχέσης θα πρέπει να είναι κάτι που συμβάλλει στην ευτυχία της ζωής του ατόμου.

Πηγές